Notariusze są uprawnieni do sporządzania protestów weksli i czeków. Jest to jedna z ich czynności, która ma na celu formalne stwierdzenie faktu niezapłacenia lub nieprzyjęcia weksla lub czeku w określonym terminie.
Protest weksla lub czeku jest urzędowym dokumentem sporządzonym przez notariusza, który potwierdza, że dłużnik (trasat weksla, bank wystawcy czeku) nie wywiązał się ze swojego zobowiązania w terminie płatności lub nie przyjął weksla do akceptu.
Kiedy sporządza się protest weksla lub czeku?
Protest sporządza się w sytuacjach, gdy:
- Weksel:
- Trasat odmówił przyjęcia weksla (protest z powodu nieprzyjęcia).
- Dłużnik nie zapłacił weksla w terminie płatności (protest z powodu niezapłacenia).
- Czek:
- Bank odmówił zapłaty czeku (protest z powodu niezapłacenia).
Cel sporządzenia protestu:
- Umożliwienie dochodzenia roszczeń: Formalnie stwierdzony protest jest niezbędnym warunkiem do dochodzenia roszczeń zwrotnych od indosantów, wystawcy i innych dłużników wekslowych lub czekowych. Bez ważnego protestu wierzyciel traci prawo do regresu (z wyjątkiem określonych sytuacji przewidzianych w prawie wekslowym i czekowym).
- Dowód niewywiązania się z zobowiązania: Protest stanowi urzędowy dowód, że dłużnik nie spełnił swojego zobowiązania.
Jak przebiega sporządzenie protestu weksla lub czeku?
- Zgłoszenie się do notariusza: Posiadacz weksla lub czeku, wobec którego zobowiązanie nie zostało wykonane, zgłasza się do notariusza z oryginałem weksla lub czeku.
- Przedstawienie dokumentów: Należy przedstawić notariuszowi oryginał weksla lub czeku oraz wszelkie inne istotne dokumenty (np. pełnomocnictwa).
- Ustalenie faktów: Notariusz ustala okoliczności niewywiązania się z zobowiązania (odmowa przyjęcia, odmowa zapłaty). W tym celu notariusz może dokonywać czynności w miejscu płatności weksla lub czeku (np. w banku trasata czeku).
- Spisanie protokołu protestu: Notariusz spisuje protokół protestu, który zawiera m.in.:
- Datę i miejsce sporządzenia protestu.
- Imię i nazwisko notariusza oraz siedzibę jego kancelarii.
- Imię i nazwisko (nazwę) osoby, na której żądanie protest został sporządzony.
- Dane weksla lub czeku (treść, suma, termin i miejsce płatności, nazwiska i podpisy zobowiązanych).
- Stwierdzenie, że weksel lub czek nie został przyjęty lub zapłacony.
- Przyczyny odmowy przyjęcia lub zapłaty (jeśli zostały podane).
- Oświadczenia osób, które brały udział w czynnościach notarialnych.
- Podpis notariusza.
- Uczynienie wzmianki na wekslu lub czeku: Notariusz czyni wzmiankę o sporządzeniu protestu na oryginale weksla lub czeku.
- Zawiadomienie dłużników zwrotnych: Na żądanie wierzyciela, notariusz może zawiadomić dłużników zwrotnych (np. indosantów, wystawcę weksla) o dokonanym proteście. Koszty zawiadomienia obciążają wierzyciela.
- Wydanie wypisu protestu: Wierzyciel otrzymuje wypis protokołu protestu.
Terminy sporządzenia protestu:
Prawo wekslowe i czekowe przewidują ściśle określone terminy na sporządzenie protestu. Niedotrzymanie tych terminów może skutkować utratą prawa do regresu. Dlatego ważne jest, aby niezwłocznie zgłosić się do notariusza w przypadku niewywiązania się z zobowiązania wekslowego lub czekowego.
Sporządzenie protestu weksla lub czeku przez notariusza jest kluczową czynnością prawną, która zabezpiecza prawa wierzyciela i umożliwia mu dochodzenie roszczeń od dłużników.
